Ósemki – po co są, czy i kiedy usuwać.

Ósemki, czyli zęby mądrości niestety nie dodają rozumu. Kojarzą się raczej z bólem i skomplikowanymi zabiegami u dentysty. Po co więc wyrastają i co robić, gdy ósemki są źródłem dolegliwości?

Trzecie zęby trzonowe, czyli ósemki, wyrastają jako ostatnie zęby, zazwyczaj miedzy 17. a 25. rokiem życia, a więc w okresie, w którym człowiek osiąga dojrzałość.

Stad właśnie ich popularna nazwa – zęby mądrości. U niektórych osób ich wyrzynanie może trwać nawet do 40. roku życia, u innych zaś nie pojawiają się wcale.

Ósemki – bolesny wynik ewolucji.

Wydaje się, że ósemki są całkowicie zbędne, ponieważ osoby, u których nie wyrosły, nie mają jakichkolwiek trudności z żuciem i rozdrabnianiem pożywienia. Natomiast u wielu ludzi, u których się pojawiły, są jedynie źródłem licznych problemów, zwłaszcza jeśli wyrzynają się w pozycji uniemożliwiającej właściwe spełnianie ich funkcji.

A to niestety zdarza się dość często. Zęby mądrości, jak pozostałe zęby trzonowe, służą do rozdrabniania i przeżuwania pokarmu. O ile jednak naszym czworonożnym przodkom były bardzo przydatne, obecnie tracą na znaczeniu.

Zmiany ewolucyjne w budowie szczęki spowodowały, że dziś ósemki z trudem się w niej mieszczą. A jeśli w łuku zębowym brakuje dla nich miejsca, często ich proces wyrzynania się nie przebiega właściwie – wyrastają częściowo w niekorzystnym położeniu albo też pozostają niewyrżnięte.

Tylko u niektórych ósemki wyrastają całkowicie i prawidłowo – wtedy są właściwie umieszczone w łuku i dobrze spełniają swoją funkcję.

Kiedy należy usuwać?

Decyzja o usunięciu zębów mądrości zależy w dużej mierze od wieku pacjenta oraz problemów, jakie te zęby sprawiają. Jeśli ósemka wyrosła w pełni, ale jest bardzo zniszczona przez próchnicę i w grę wchodzi leczenie kanałowe, warto pomyśleć o ekstrakcji – z racji anatomii zębów mądrości, jak również utrudnionego dostępu do nich odbudowa zęba nie jest łatwa i leczenie może być nieskuteczne.

Usunięcie ósemek zalecane jest także, gdy stłaczają one inne zęby (problem ortodontyczny), rosną krzywo lub wrastają w policzek. Kolejnym wskazaniem są częste stany zapalne dziąsła, które występują w przypadku zębów częściowo wyrżniętych.

Pod płatem dziąsła bowiem ciągle gromadzą się resztki pokarmowe i bakterie, powodując stan zapalny, który może być źródłem zakażenia dla całego organizmu.

W przypadku ósemek niewyrżniętych wiele zależy od ułożenia zęba. Jeśli np. ósemka położona jest koroną w kierunku siódemki lub uciska jej korzeń, to może nie tylko spychać pozostałe zęby, ale też wywołać powikłania w siódemce.

W najgorszym wypadku usuwa się wtedy oba zęby – i to niestety zdarza się często. A można tego uniknąć, regularnie odwiedzając stomatologa i kontrolując zęby mądrości – wtedy decyzję o ich usunięciu można podjąć, zanim pojawią się problemy.

Ósemki zatrzymane całkowicie

Zdarza się, że proces wyrzynania się ósemki zostaje zatrzymany. W tym przypadku ząb jest niewidoczny, ale znajduje się w dziąśle. Zwykle takie ósemki są źle ułożone, np. dolne często są w tzw. położeniu doprzednim – koroną w kierunku siódemki.

Wtedy naciskają na korzenie trzonowców, stłaczając pozostałe zęby. Jedynym sposobem, by sprawdzić ułożenie ósemek, jest wykonanie pantomogramu – zdjęcia rentgenowskiego szczęki. Daje ono sporo informacji o wzroście i rozwoju tych zębów.

Niekiedy w przypadku zębów całkowicie zatrzymanych wykonuje się germektomię (usunięcie zawiązków zęba). Ta metoda sprawdza się, gdy pomiary kostne i wzrostowe wskazują, że nie będzie miejsca na prawidłowy rozwój ósemki, a także gdy jest ona w niekorzystnym położeniu.

Zatrzymane zęby mądrości mogą dawać niespecyficzne objawy w postaci migrenowych bólów głowy, problemów ze stawami (odczuwane jako „przeskakiwanie” w stawie). Wokół takiego zęba może się również tworzyć stan zapalny albo torbiel.

Wyrywanie ósemek.

Usunięcie ósemki nie zawsze jest proste – wszystko zależy od ułożenia zęba. Zabieg przeprowadza się w znieczuleniu miejscowym. Niekiedy po ekstrakcji koniecznie jest założenie szwów.

Po zabiegu istotne jest utrzymywanie operowanej okolicy w czystości i zapobieganie zakażeniu, dlatego przez dobę nie wolno palić papierosów, intensywnie przepłukiwać ust, czyścić zębów w pobliżu bolesnego miejsca.

Należy je natomiast chłodzić, np. przykładając zimny kompres do policzka, ssąc kostki lodu. Można też płukać usta ciepłą wodą z solą (łyżka na szklankę wody). Trzeba wykluczyć napoje z kofeiną i alkohol.

Nie wolno jeść twardych, wymagających żucia produktów, wskazane są tylko potrawy półpłynne (np. kasza manna, purée). Należy też powstrzymać się od oczyszczania nosa (zwiększenie ciśnienia w jamie ustnej może spowodować nadmierne krwawienie). Dyskomfort po zabiegu powinien ustąpić w ciągu kilku dni.

Jeśli jednak ból będzie się utrzymywał i nasilał, pojawi się obrzęk, krwawienie lub gorączka, trzeba jak najszybciej skontaktować się ze dentystą. 

Co robić po ekstrakcji.

Możemy podczas zabiegu nie czuć żadnego bólu, jednak jak tylko wyjdziemy z gabinetu pojawi się opuchlizna, a jak znieczulenie minie to i ból. Pojawia się również kilka innych problemów a mianowicie: co jeść, co pić i jakie środki przeciwbólowe wziąć. Poniżej przedstawiamy kilka porad i wskazówek, które pomogą ci przetrwać okres po zabiegu.

Po wyjściu od stomatologa udaj się do apteki. Wykup przepisane leki (stomatolog może przypisać antybiotyk, aby nie doszło do powikłań a rana się dobrze wygoiła). Środki przeciwbólowe (Ibum Max lub Ketonal – na receptę), Jeśli palisz – plastry Nicorette – po zabiegu nie wolno będzie ci palić przez co najmniej 72h.

Jeśli pojawi się opuchlizna, przykładaj woreczek z lodem. Mogą to być jednorazowe woreczki z lodem lub na przykład jakaś mrożonka. Przykładanie woreczka z lodem zmniejszy opuchliznę i stan zapalny. Dopóki

działa znieczulenie możesz czuć się nieco osłabiony. Dlatego najlepiej jest udać się do domu i położyć spać. Sen regeneruje organizm i przyśpiesza leczenie. Nie należy po wyrwaniu zębów planować żadnych zajęć. Najlepiej wziąć dzień wolny i zdecydowanie unikać pracy fizycznej.

Przez co najmnej 2 godziny po zabiegu wyrwania zęba mądrości nie należy nic pić i nic jeść. Po tym czasie zalecane jest jedzenie miękkich produktów jak: zimne jogurty, kleiki, rzadka galaretka, lody, sorbet, przemiksowane zupki oraz wszystko co miękkie.

Odradza się jedzenie i picie ciepłych rzeczy. Staraj się pić przez słomkę. Po posiłku przepłucz usta.

Zęby można umyć dopiero po 24 godzinach od zakończenia zabiegu.

Po umyciu zębów NIE wolno płukać wodą ust w normalny sposób, aby nie wypłukać skrzepu (co może spowodować powstanie suchodołu). Delikatnie nabierz wody do ust i ją wypluj.